تصویر مرتبط

اقسام خداجویان

 

طالبان اثبات وجود خدا از نظر سطح ادراک پنج گروهند:


 عوام مقلّد:

که فاقد قوّه ی استدلال بوده ، وجود خدا را به تقلید از دیگران می پذیرند ؛ البته اینها براهین ساده ای چون برهان حدوث را می دانند ولی قادر به بیان آن نیستند.

عوام محقّق:

که وجود خدا را با براهینی سطح پایین چون برهان نظم ، برهان حدوث و برهان حرکت پذیرفته اند.

خواصّ:

که وجود خدا را با براهینی یقینی ولی به نوعی با توجّه به خلق او اثبات می کنند. خود این گروه نیز درجاتی دارند.

خاصّ الخواصّ:

که در اثبات وجود خدا ، هیچ نظری به مخلوق نداشته از متن وجود ، بر وجود خدا استدلال می کنند.

اخصّ الخواصّ:

که وجود خدا برایشان بدیهی بوده ، بی نیاز از اقامه برهانند ؛ و اگر برهانی می آورند برای دیگران است.
در مباحث سابق به برهان حدوث ، برهان حرکت ، برهان نظم و برهان عشق یا حبّ اشاره ای شد ، که متناسب با سطح عوام محقّق و خواصّ بودند ، حال به برهان وجوب و امکان و برهان صدّیقین می پردازیم که از نظر یقین آوری در مراتب بالاتری قرار دارند.